Film Lot nad kukułczym gniazdem z 1975 roku jest dramatem psychologicznym, w reżyserii Milosza Formana, został nakręcony na podstawie bestsellerowej książki Kena Keseya pod tym samym tytułem. Obraz zyskał również niezwykle przychylne opinie wielu szanowanych krytyków i zajął wysokie miejsce w rankingu Imdb – najważniejszej angielskojęzycznej internetowej bazy wiedzy o filmie. Lot nad kukułczym gniazdem zdobył także Oscary w pięciu najważniejszych kategoriach (najlepszy film, reżyseria, dwie role pierwszoplanowe – męska i kobieca oraz scenariusz adaptowany)

Głównym bohaterem filmu jest Randle Patrick McMurphy – drobny przestępca i gwałciciel, który żeby nie trafić do więzienia udaje szaleńca. Tak oto ląduje w szpitalu psychiatrycznym i trafia na oddział, gdzie niepodzielnie panuje siostra Ratched. Już od pierwszych chwil spędzonych w zakładzie McMurphy usiłuje zmienić zasady panujące w szpitalu, czym doprowadza do otwartej wojny z siostrą Ratched, która nie chce by ktoś coś zmieniał w ustalonych przez nią normach. Jednym z najlepszych tego przykładów jest scena, w której Patrick usiłuje przekonać oddziałową, by ta zezwoliła pacjentom na obejrzenie meczu baseballa. Gdy spotyka się z kategorycznym sprzeciwem, sam zaczyna komentować mecz, pomimo że nie widzi go na ekranie. W końcu jednak starania McMurphy`ego prowadzą do jego osobistej klęski i po szalonej imprezie, którą bohater nielegalnie zorganizował jednej nocy, zostaje poddany zabiegowi lobotomii. Witalny McMurphy zmienia się w żywą, niczego nie rozumiejącą ludzką kukłę.

Odnalazłem w filmie analogię do czasów, w których żył reżyser. McMurphy pojawia się w niesprawiedliwie rządzonym świecie (scena z papierosami) i postanawia się temu przeciwstawić. W nierównej walce, do jakiej przyszło mu stanąć, ponosi porażkę złożony na ołtarzu własnych przekonań. Jednak jego poświęcenie mobilizuje innego z pacjentów do dalszej walki (Wódz), tym razem zwycięskiej. Reżyser pokazał, że najważniejszą wartością w życiu człowieka jest wolność, nawet okupiona najwyższym poświęceniem.

Motywem wartym uwagi jest pokazanie ludzi chorych psychicznie z innej perspektywy. Według Formana, każdy z nich jest gotowy do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie, choć pozornie wygląda to tak, że nikt nie jest normalny. Większość problemów „wariatów” jest już praktycznie rozwiązanych, jednak oni po prostu nie chcą opuścić zakładu. McMurphy nie może tego zrozumieć, więc zaczyna im organizować zajęcia (np. komiczny wypad na ryby). Tutaj pojawia się ta optymistyczna, motywująca strona filmu, pokazująca że ludzie odrzuceni przez społeczeństwo dalej mogą w nim funkcjonować.

Według mnie, można uznać film Lot nad kukułczym gniazdem za dzieło ponadczasowe, a także jedną z najważniejszych produkcji w historii kina. Jest to zdecydowanie najważniejsze z dzieł Milosza Formana, z racji istotnych wartości, które niesie ten wspaniały film.

Michał Pejasz, klasa 2a